Noc himalajska to nowatorski projekt prezentacji filmów, slajdów, zdjęć i spotkań z wybitnymi alpinistami, podróżnikami, jak również pasjonatami górskich wędrówek w szczególnym roku – roku 80-lecia polskiego himalaizmu, 50-lecia stosunków dyplomatycznych Polska-Nepal oraz 30. rocznicy tragicznej śmierci Jerzego Kukuczki. Dlaczego noc? Ano dlatego, gdyż zazwyczaj o tej porze rozpoczynają się ataki szczytowe. A tych były setki – jedne kończyły się sukcesami, inne dramatami. Celem przedsięwzięcia jest też zebranie środków na budowę czortenu pamięci 33 Polaków, którzy na zawsze pozostali na 14 ośmiotysięcznikach (wykaz na stronie www.polskiehimalaje). Monument stanie na terenie Parku Narodowego Sagmaratha w Namche Bazar na wysokości ok. 3500 m przy popularnym szlaku z Lukli do bazy pod Everestem.
W nocy z 10 na 11 maja, po raz pierwszy w Polsce, zaprezentowanych będzie w dwóch salach warszawskiego kina LUNA kilkanaście filmów, w tym dwa premierowe: „Ulice Katmandu” i „Everest dla każdego”. W spotkaniach z widzami udział wezmą czołowi alpiniści (m.in. Sylwia Bajek, Szczepan Brzeski, Rafał Fronia, Jarosław Gawrysiak, Jan Lenczowski, Jerzy Natkański, Dariusz Załuski), podróżnicy (Bartosz Malinowski, Marcin Mentel), maratończycy (Robert Celiński, Michał Walczewski) oraz reżyserzy, filmowcy, montażyści (Maciej Bieliński, Adrian Dmoch, Robert Kielak).
W tym roku przypada 80. rocznica polskiego wejścia na dziewiczy wtedy wierzchołek Nanda Devi East (7434 m) – wówczas szósty co do wysokości ze zdobytych szczytów. Był to triumfalny i tragiczny zarazem początek polskiego himalaizmu. Niespełna trzy tygodnie od tego sukcesu, w kolejnym ataku na siedmiotysięcznik Tirsuli (7074 m), w nocy z 18 na 19 lipca, pod zwałami potężnej lawiny śnieżno-lodowej, która zmiotła obóz III (6150 m), zginęli Stefan Bernadzikiewicz i Adam Karpiński. Ciała ich nie zostały odnalezione.
Natomiast śmierć pierwszych zdobywców Nanda Devi East jest do dziś zagadką. Jakub Bujak i Janusz Klarner dotarli do kraju już po wybuchu wojny. Bujak zdecydował się na opuszczenie Polski. Dotarł do Anglii. Wybitny specjalista w zakresie silników odrzutowych pracował tam całą wojnę. Po jej zakończeniu chciał koniecznie wrócić do Polski, do żony i córeczki. Anglicy nie chcieli go wypuścić. Jesienią 1945 roku pojechał do Walii na wspinaczkę w rejon nadmorskich klifów i… nikt go więcej już nie zobaczył. Ciała nie znaleziono.
Klarner w myśl danego ojcu słowa walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. Przez całą okupację działał w konspiracji. We wrześniu 1949 roku wyszedł z domu i … nikt nigdy go więcej nie widział.
45 lat temu pierwszą polską wyprawę w nepalskie Himalaje zorganizował wiosną 1974 roku Polski Klub Górski. Celem był Kangbachen (7902 m), szczyt w masywie Kanczendzongi. Również 45 lat temu zginął w zejściu z obozu III do bazy pod Lhotse Stanisław Latałło, pierwszy Polak, który na zawsze pozostał na ośmiotysięczniku. Postać operatora filmowego, reżysera, aktora i scenarzystę, uczestnika wyprawy kierowanej przez Andrzeja Zawadę przypomina film „Ślad” zrealizowany przez jego syna Marcina.
Z końcem maja minie 30 lat od tragicznej wyprawy na Mount Everest pod kierunkiem Eugeniusza Chrobaka. Wraz z nim zginęli w lawinie: Mirosław “Falco” Dąsal, Mirosław Gardzielewski, Andrzej Heinrich i Wacław Otręba. W listopadzie 1989 roku pod Everest udała się ekspedycja, która miała znaleźć ciała Polaków i je pochować. Jednak obfite opady śniegu, które trwały od końca maja, a także ruchy lodowca uniemożliwiły odszukanie dokładnego miejsca tragedii i odnalezienie ciał. Pięciu polskich himalaistów na zawsze zostało na zboczach najwyższej góry Ziemi.
RAMOWY PROGRAM WARSZAWSKIEJ NOCY HIMALAJSKIEJ – KINO LUNA
rejestracja poprzez stronę kina
PIĄTEK 10 maja – godzina 22-23 NAMASTE: odbiór karnetów wstępu (upoważniają do przebywania zarówno w sali A jak i B); możliwość nabycia unikatowych kalendarzy na rok 2020, pocztówek-cegiełek, otrzymania autografów.
SALA A – 80 LAT POLSKIEGO HIMALAIZMU
22:45 – 23:35 „Klątwa Nanda Devi” – spotkanie z kierownikiem wyprawy na Nanda Devi East 2019 Jarosławem Gawrysiakiem i jej uczestnikami: Rafałem Fronią, Marcinem Gałusem, Janem Lenczowskim, Stanisławem Pisarkiem i Dariuszem Załuskim.
23:40 – 1:00 Wokół K2, Lhotse i Manaslu – prelekcja Rafała Froni ilustrowana filmami i zdjęciami
1:15 – 2:30 Wielki Szlak Himalajski – prelekcja Bartosza Malinowskiego ilustrowana filmami i zdjęciami
2:30 – 3:00 przerwa kawowa, rozmowy kuluarowe
3:00 – 4:30 spotkanie z twórcami „Everest dla każdego”: Maciejem Bielińskim, Adrianem Dmochem, Robertem Kielakiem, Dariuszem Załuskim i prapremiera filmu
SALA B – OD BAŁTYKU i TATR PO GÓRY NAJWYŻSZE
22:30 – 23:20 „Everest i Lhotse w duecie” – prelekcja ilustrowana filmami i zdjęciami Szczepana Brzeskiego i Sylwii Bajek
23:30 – 00:30 „Ulice Katmandu”, Michał Walczewski, 201races.com* – prapremiera filmu i spotkanie z jego autorem, redaktorem naczelnym serwisu internetowego maratonypolskie.pl a także Robertem Celińskim i Marcinem Mentelem
00:35 – 1:15 „Z Bieszczadów pod K2” – Jerzy Natkański jakiego jeszcze nie znamy – prelekcja ilustrowana filmami i zdjęciami
1:15 – 1:45 przerwa kawowa; rozmowy kuluarowe
1:45 – 3:30 spotkanie z twórcami „Everest dla każdego”: Maciejem Bielińskim, Adrianem Dmochem, Robertem Kielakiem, Dariuszem Załuskim i prapremiera filmu
* 201 maratonów w 201 krajach w 10 lat! To cel Michała i Sławka. „Równiny, doliny, pustynie i lasy. Dzikie zwierzęta, bakterie, deszcze i upały. Skrupulatni celnicy, skradzione bagaże, odwołane loty i zakazy wwozu alkoholu – to wszystko przed nami. Czy nas to martwi? Nie! Nas to cieszy! Jakże nudne byłoby życie, gdyby problemy nie czekały na nas za rogiem. Zamierzamy witać je tradycyjnie – po staropolsku – chlebem i solą!” – podkreślają.